Historische veiling van een unieke verzameling Belgische Art Deco keramiek

555 meesterwerken van Charles Catteau worden geveild in juni 2009

Op zaterdag 6 en zondag 7 juni 2009 wordt een historische Art Deco verzameling geveild met werken van Charles Catteau, de meest veelzijdige keramisch kunstenaar van zijn generatie. De verkoop van de 555 uitzonderlijke loten vindt plaats bij het gerenommeerde veilinghuis Pierre Bergé & associés (Grote Zavel 40, 1000 Brussel).

Charles Catteau (1880-1966) was de meest veelzijdige keramisch kunstenaar van zijn generatie. Als ontwerper, leraar, chemicus en artistiek directeur schiep hij in de periode tussen de twee wereldoorlogen bij Boch Frères Keramis te La Louvière (België) een uitzonderlijk oeuvre.

Tijdens zijn periode bij Boch Frères Keramis, van 1920 tot aan het begin van de jaren veertig, heeft Charles Catteau de basis gelegd voor – of was hij nauw betrokken bij – de ontwikkeling van ruim 2300 verschillende, genummerde decors en zowat 550 verschillende vormstukken. Van bij de aanvang mochten zijn creaties op veel bijval rekenen. Zo kregen zijn ontwerpen tijdens de Exposition internationale des Arts décoratifs et industriels modernes te Parijs in 1925 de eerste internationale prijs, de Gouden Medaille voor keramische vormgeving.

Hoewel heel wat publicaties betreffende de artistieke nalatenschap van Charles Catteau bij Boch Frères Keramis voorhanden waren, bestond tot voor enkele jaren geen duidelijke chronologische inventaris. Met zijn liefde voor de keramische kunsten als basis, aanvaardde Marc Pairon dan ook een tiental jaren geleden de opdracht een naslagwerk over Charles Catteau samen te stellen en een retrospectieve in te richten. Dit vanzelfsprekend met de zeer gewaardeerde medewerking van een wetenschappelijk team en talrijke verzamelaars.

De private opdrachtgevers verzochten hem een representatieve verzameling bij elkaar te brengen en te beheren op basis van uitzonderlijke, kwalitatieve stukken, zowel ten aanzien van zeldzaamheid van versiering en/of vorm, als de perfectie van uitvoering. Aldus werden talrijke topstukken vanuit alle hoeken van de wereld betrokken. Het is dan ook deze uiteindelijke meester-collectie die model heeft gestaan voor de in 2006 gepubliceerde Catalogue raisonné ‘ART DECO CERAMICS - Made in Belgium - Charles Catteau’ en voor de gelijknamige retrospectieve te Strépy-Thieu, België.


Marc Pairon, voorzitter van de Stichting Charles Catteau, verklaarde: "De, ten behoeve van deze studie, bijeengebrachte collectie is dan ook op zijn minst gezegd uitzonderlijk. Voor wat betreft het Europese art deco-keramiek alleszins een absoluut unicum. De verzameling omvat alle disciplines, onderwerpen en periodes van Charles Catteau bij Boch Frères Keramis. Alle stukken werden geselecteerd op basis van hun historisch belang en hoogstaande kwaliteit. Talrijke objecten zijn hoogst zeldzaam in hun aard van uitvoering of uniek”.

Marc Pairon selecteerde de voorwerpen voor de "ART DECO CERAMICS - Made in Belgium - Charles Catteau - the Master's Private Collection”. Elk object van deze uitzonderlijke verzameling is vergezeld door een authenticiteitcertificaat ondertekend door Marc Pairon, Evrard Bernard, ondervoorzitter van de Stichting Charles Catteau en Sylvain Berkowitsch, expert-consultant van de veiling.

www.charlescatteau.be
www.pba-auctions.com

Tentoonstelling
Van dinsdag 2 tot en met vrijdag 5 juni 2009 van 10u00 tot 18u30.

Veiling
Zaterdag 6 juni 2009 om 15u30 en zondag 7 juni 2009 om 15u30
bij Pierre Bergé & associés (Grote Zavel 40, 1000 Brussels).

Omtrent Charles Catteau (1880-1966)

Charles Catteau studeert in 1903 af als ingenieur-keramist aan de ‘Ecole nationale de Céramique’ in Sèvres. Hij gaat eerst aan de slag bij de Königliche Porzellan-Manufaktur in Nymphenburg nabij Munchen. Daar krijgt hij de de kans om zijn artistieke vaardigheden te ontwikkelen vooraleer hij in 1906 naar Boch Frères Keramis trekt.

Hij verdedigt de visie dat kunst toegankelijk moet zijn voor iedereen. Overtuigd van de cruciale rol die het onderwijs hierbij speelt, werd Catteau titularis van de cursus decoratieve schilderkunst aan de industriële hogeschool van La Louvière. Hij bleek een uitstekend pedagoog te zijn, die zijn studenten aanmoedigde om te styleren en geometrische vormen te gaan gebruiken.

Aangekomen bij Boch Keramis in La Louvière, maakt Catteau snel carrière: ontwerper, op zijn 27ste bevorderd tot hoofd van de designafdeling, zijn Catteaus eerste creaties voor Boch Frères eerder traditioneel. Het observeren van de natuur bezorgt hem inspiratie voor zijn ontwerpen: planten, verschillende gestileerde dieren, geometrische motieven... Zijn bekendste creaties dateren van kort na de eerste wereldoorlog. Hij creëert binnen de keramische kunsten nieuwe vormen, nieuwe glazuur- en decoratietechnieken.
Terwijl zijn werk qua vorm en ontwerpen werd beïnvloed door verschillende kunststromingen zoals het het Japanisme en het Africanisme. en de internationale avant-garde stromingen hebben geleid tot het gebruik van puur abstracte, geometrische ontwerpen en intense kleuren. Op die manier werd Catteau een vertegenwoordiger bij uitstek van de Art Deco met een zeer persoonlijke toets.

De ‘Exposition Internationale des Arts Décoratifs et industriels modernes’ in Parijs in 1925 was van doorslaggevend belang voor zowel Catteau als Boch Frères Keramis. In 1927 deed ook de glasfabriek “Verreries de Scailmont” in Manage een beroep op hem. Aan het hoofd van het “Atelier de Fantaisie” van de Manufacture Boch Frères Keramis, kreeg hij nationale en internationale erkenning. Zijn werk was enorm populair tot begin jaren 30. Hij bleef voor het bedrijf werken tot in 1946. Hij verliet La Louvière in 1950 en verhuisde naar het Franse Nice, waar hij in 1966 overleed.

Het werk van Catteau is wereldwijd verspreid en zeer gegeerd bij verzamelaars. Binnen de kunstmarkt worden zijn kwalitatieve werken dan ook uitermate zeldzaam.

www.charlescatteau.be

Omtrent de Stichting Charles Catteau

De Stichting Charles Catteau werd in het leven geroepen om de artistieke nalatenschap van Charles Catteau te archiveren en openbaar te maken. De Stichting verzamelt alle informatie betreffende nog niet geïnventariseerde decors, vormen, varianten, monogrammen, signaturen, merktekens, opmerkelijke uitvoeringen, proefstukken, ontwerpen, ponsen, correspondentie, oorspronkelijke publiciteit, catalogi, magazines, foto's, allerhande documentie en dergelijke.

De Stichting Charles Catteau archiveert niet alleen maar doet tevens expertises, helpt bij het opstarten van en begeleidt verzamelingen, bemiddelt voor musea en openbare instellingen en verleent haar medewerking bij het inrichten van tentoonstellingen en uitgeven van publicaties.

Marc Pairon is voorzitter van de Stichting Charles Cattteau.

Omtrent Marc Pairon

Naast zijn beroepsactiviteiten is Marc Pairon (°1959) steeds gepassioneerd geweest door de spanningsvelden binnen diverse disciplines van kunst en design. Zo ontwierp hij zelf verschillende edities en was commissaris van talrijke internationale exposities over plastische kunsten. Hij was de art director van de laatste tentoonstelling van Marcel Mariën, ‘Chambre d’ennemi’ en manager van enkele internationale conceptkunstenaars. Zo werkte hij projecten uit en/of had diverse ontmoetingen met Patrick Raynaud, Luca Maria Patella, Ben Vautier, Nam June Paik, Karel Appel, Panamarenko, Rik Delrue, Patrick Villas, Keith Haring, Arman …

Met enkele bestsellers op zijn palmares, is Pairon sinds begin 2009 Vlaanderens best verkochte dichter. Zijn gevoel voor stilering en verfijning leidde hem naar het ‘ontdekken’ van het erfgoed van Charles Catteau. Meer dan een decennium lang was hij intensief bezig met het bestuderen en inventariseren van dat patrimonium. Deze baanbrekende onderneming schiep duidelijkheid over de talrijke facetten van Catteaus oeuvre bij Boch Frères Keramis: het creatieve proces en zijn medewerkers, de ontwerpen en de testen, de merktekens, de chronologieën, kwaliteit, zeldzaamheid, e.d.

Bibliografie

ART DECO CERAMICS - Made in Belgium - Charles Catteau’, Catalogue raisonné,
Marc PAIRON, Pierre DUROISIN, Michelle LENGLEZ, Norbert POULAIN & Philippe DECELLE, Stichting Charles Catteau (B), 2006, ISBN 9081024310.

Ch. Catteau - LA LOUVIÈRE - Formes & Techniques’, Lamaya Ben DJAFFAR, Ludovic RECCHIA, Christian DANGRIAU, Philippe DECELLE, Valérie FORMERY, Michelle LENGLEZ, Pierre DUROISIN, Anne-Sophie LEPEZ, Marc PAIRON & Norbert POULAIN,
Ianchelevici Museum (B), 2005, D2005/8263/2.

Beste Charles,

U hebt mijn dagen gekleurd.
Zonder te schreeuwen.
Met bloesems, die dagelijks bloeien.
En dieren, als bliksemschichten.
Vormen en patronen, die het bloed spoelen.
Hoe u mij de taal leerde.
Het leven lief te hebben, zonder zich te verspreken.
Omdat schoonheid de langste geboorte is.

Zie, Charles, de erehaag.
Hoor uw keramiek de hoge tonen zingen.
Uw oeuvre heeft de erosie van de goede smaak
met verve overleefd.
Het streelt het netvlies, als een taaie minnaar.
Het schreef geschiedenis.
Met de inkt van uw glazuren.
Op eenzame hoogte.
Waar de lucht ijl is,
wanneer men naar het kleine
van de aarde kijkt.



Beste Charles,
ofschoon wij ons niet daadwerkelijk gekend hebben,
zullen wij dat als vrienden voor het leven doen.

Marc Pairon, april 2009





1927, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Meerkleurige decors met geometrische motieven – matte glazuren.




1937, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Meerkleurige decors met gestileerde florale motieven – matte glazuren.


1930, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Meerkleurige decors met gestileerde ooievaars – matte glazuren.





1927, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Meerkleurige decors met pinguïns – gecraqueleerde glazuren.




1925-1932, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Tweekleurige decors met panters, inktvis, apen en pinguïns – steengoed.





1930-1933, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Meerkleurige decors met geometrische motieven – steengoed.



1924, Charles Catteau & Boch Frères Keramis
Driekleurig repetitief decor met arenden, in vlucht – steengoed.